آیا کامِ قصر، شیرین می‌شود؟

آوای کرمانشاه، علی پورداراب: در این ایام که کرونا، شرایط بد اقتصادی، دعواهای سیاسی و همچنین معضلات اجتماعی، نفس‌مان را بریده‌اند، گاهی وقت‌ها برخی اخبار خوشحال‌کننده به گوش می‌رسند که برای ما حکم مُسکن دارند و برای چند روز هم که شده حال‌مان را خوب می‌کنند. این معدود اتفاقات خوش، چنان شگفت‌زده‌مان می‌کنند که به صورت افراطی به توزیع اخبار پیرامون آن می‌پردازیم و بعد از چند روز که آب‌ از آسیاب افتاد کل ماجرا را به دست فراموشی می‌سپاریم و دو باره روز از نو و روزی از نو!
بگذریم؛ اکنون به صورت مصداقی به یک مورد از این اتفاقات اشاره می‌کنم که چندروزی هست در رأس اخبار کرمانشاه قرار دارد. خبر کوتاه بود و امیدوارکننده: «قصرشيرين منطقه آزاد تجاري شد». این را استاندار کرمانشاه روز ۱۵ اردیبهشت‌ماه اعلام کرد. اتفاقی که آرزوی دیرینه کرمانشاهیان و بالاخص مردم شهرستان قصرشیرین بود. بحث تبدیل‌شدن قصرشیرین به منطقه آزاد تجاری، موضوعی بود که از سال‌های گذشته توسط استانداران –در دولت‌های مختلف- و حتی نمایندگان مجلس همواره مطرح می‌شد و هر بار، به دلایل مختلف به ثمر نمی‌نشست. مجدداً بحث مناطق آزاد کشور در دولت اول روحانی کلید خورد و دولت در تیر ۱۳۹۵ لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد تجاری که نام کرمانشاه (قصرشیرین) نیز در بین آن‌ها بود را به مجلس فرستاد و گرچه در آنجا تصویب شد؛ اما با مخالفت شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت رفت. با وجود مخالفت شورای نگهبان، دولت این بار کوتاه نیامد و گویی می‌خواستند این مسئله را به نتیجه برسانند. داستان منطقه آزاد تجاری قصرشیرین در این دولت از زمان استانداری ابراهیم رضایی‌بابادی کلید خورد، زمان اسداله رازانی هم همچنان ادامه داشت تا اینکه هوشنگ بازوند موضوع را به سرانجام رساند و در نهایت در ۱۵ اردیبهشت‌ماه اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با قرار گرفتن قصرشیرین به عنوان منطقه آزاد تجاری موافقت کردند.
فارغ از بحث نام‌ها، آنچه الان از هر مسئله‌ای مهم‌تر است این است که قصرشیرین پس از سال‌ها پیگیری به منطقه آزاد تجاری تبدیل شده و از امروز وضعیت استان کرمانشاه و خاصه شهرستان مرزی قصرشیرین وارد فاز جدیدی می‌شود. وجود چنین مناطقی در هر کشور می‌تواند باعث جذب شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در آن مکان‌ها شود که همین امر به بهبود اوضاع اقتصادی کشورها کمک می‌کند. وجود مناطق آزاد با در نظر گرفتن شرایطی ویژه از جمله: عدم وجود سلسله‌مراتب و تشریفات اداری، معافیت مالیاتی، آسان بودن فرآیند صادرات و واردات، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی؛ باعث می‌شود تا کار تجارت به‌ویژه در ابعاد بین‌المللی ساده‌تر پیگیری شود. این سهولت و در نظر گرفتن شرایط خاص تجارت، مزایای زیادی همچون: گسترش همکاری‌های تجاری در ابعاد بین‌المللی، کسب درآمدهای ارزی، ایجاد رشد و رونق در مناطقی که شرایط تجارت بین‌المللی دارند اما دچار محرومیت‌های اقتصادی هستند، ایجاد فرصت‌های شغلی متنوع و … دارد.
مناطق آزاد ظرفیت‌های بی‌نظیری برای رشد تجارت و گردشگری در هر شهری فراهم می‌کنند. اما لازمه بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها، ایجاد زیرساخت‌هایی است که به مدیریت صحیح مناطق آزاد کمک می‌کنند و رشد و شکوفایی را در شهرها فراهم می‌سازند. اگر حمایت‌های دولتی کافی در این مناطق وجود نداشته باشد، آزاد بودن منطقه تجاری نمی‌تواند باعث رشد و رفع محرومیت مناطق مختلف شود. مدیریت و برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از مناطق آزاد تجاری اهمیت فراوانی در اثرگذاری آن‌ها دارد.
افرادی که برای منطقه آزاد شدن قصرشیرین تلاش کرده‌اند، همگی همراه با مردم کرمانشاه در یک کشتی هستند و قطعاً مردم این دیار قدردان زحمات آن‌ها خواهند بود. اما از بحث تعارفات که بگذریم، همان‌گونه پیش‌تر گفته شد، مشخصاً از روز ۱۵ اردیبهشت‌ماه، شرایط شهرستان قصرشیرین و حتی استان کرمانشاه متفاوت از گذشته است و باید از ظرفیت‌های موجود در منطقه بهترین بهره‌ها را برد و همچنین زیرساخت‌های لازم را نیز فراهم آورد.
مردم استان کرمانشاه در روزهای جنگ، سختی‌های فراوانی کشیده‌اند؛ شهرهای مرزی که دیگر جای بحث ندارند و کیست که نداند چه به روز مردم این شهرها آمده است. قصرشیرین روزگاری محل ناب گردشگری بوده و نه‌تنها مردم ایران، بلکه مردم کشورهای خارجی برای سفر به این شهرستان و حضور در فستیوال‌های مختلف، لحظه‌شماری می‌کرده‌اند. شاید اگر کسی وضعیت امروز قصرشیرین را ببیند، این ادعا را خواب‌وخیالی بیش نداند؛ چرا که قصرشیرین سال‌هاست حال خوبی ندارند و خاصه بعد از جنگ، دیگر آن قصرشیرین سابق نشد که نشد. اکنون اما با وجود تبدیل‌شدن این شهرستان به منطقه آزاد تجاری و همچنین وجود ۲ مرز رسمی خسروی و پرویزخان، گویی بار دیگر باد به پرچم این شهرستان وزیده است. باید از این فرصت استفاده کرد و با مدیریتی صحیح، شرایط را به‌گونه‌ای مدیریت کرد که بار دیگر، کامِ قصر، شیرین شود.